Украина Ресей жағында соғысқан Қазақстан азаматтарының тізімін жариялады

Украина қорғаныс министрлігіне қарасты "Хочу жить" (Өмір сүргім келеді) орталығы Ресей жағында соғысып жүрген қазақстандықтар деп 600-ден астам адамның аты-жөнін жариялады, деп хабарлады Азаттық радиосы. 

Орталықтың мәліметінше, 2022 жылдан бері соғысқа 661 Қазақстан азаматы қатысқан, кемінде 78-і опат болған. Аталған орталық мәліметті Ресей әскеріндегі аты-жөні аталмаған тұлғалардан алғанын айтты.

"Қазақстанда жалдамалылық Қылмыстық кодекспен жазаланатынын атап өткіміз келеді. Ресей әскері қатарында жүріп аман қалғандар елдеріне оралған соң мүлкі тәркіленіп, 12 жылдан 17 жылға дейін бас бостандығынан айырылуы мүмкін" деп жазды орталық өкілдері.

Орталық өкілдерінің сөзінше, Орталық Азия азаматтарын Ресей әскеріне тарту негізінен үш жолмен жүреді: алдау, көп ақша береміз деп уәде беру немесе қысым көрсету.

Азаттық бұған дейін ресейлік "Вагнер" жеке меншік жалдамалы әскер тобы Қазақстанда да хабарландыру жариялап, соғысқа адам тартумен айналысқанын жазған. Ресейлік жалдамалы әскер қатарында Украинада соғысқан қазақстандықтардың нақты саны белгісіз.

Азаттық бұған дейін Ресей әскерінде соғысып жүрген қазақстандықтар туралы жазған. Тізімде олардың аты-жөндері де бар және ондағы деректер бір-бірімен сәйкес келеді.Ақпарат құралдары 2 сәуірде Қазақстан ішкі істер вице-министрі Игорь Лепехаға осы тізім жөнінде сұрақ қойған еді.

"Біріншіден, ол цифрдың рас-өтірігін білмейміз. Қаншалықты шындыққа сәйкес келеді? Қазір қарап, тексеру керек" деді ол.

"Былтыр қанша қазақстандық сотталды?" деген сұраққа ол "арнайы сауал жіберіңіз" деп қысқа қайырды. Ал Қазақстан сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі Айбек Смадияров тізім жөнінде "бұл ҰҚК құзырында" деді. Әзірге ҰҚК-дан жауап болмады.

Ақпан айында Украина үкіметі Орталық Азиядан шыққан, Ресей күштері қатарында соғысқан 50-ден аса адам тұтқынға түскенін хабарлаған. Олардың арасында 21 қазақ бар - алтауының Қазақстан азаматтығы бар.
Украинадағы соғыста Ресей әскері қатарында соғысып, қаза болғандар туралы да ақпарат жарияланған. 2023 жылы ақпанда Азаттық Донбасста өлген екі қазақстандықтың елге жеткізіліп, Қарағандыда жерленгенін жазған. Сол жылы наурызда Семейде 33 жастағы азамат жерленген. Ол Бахмут түбіндегі шайқаста қаза тапқан.

2023 жылы көктемде Ресейдің Томск мемлекеттік университетінде оқитын қазақстандық студент Марғұлан Бекеновтің анасы Альмира Бекенова Азаттықтың "Сибирь. Реалии" сайтына ұлын "Вагнер" тобы соғысқа күштеп әкеткенін айтқан. Қазақстан сыртқы істер министрлігі Марғұлан Бекенов "Вагнер" қатарына өз еркімен қосылған деді.

2023 жылы қарашада Қарағанды облысы Топар кентінің 34 жастағы тұрғыны Алексей Шомполов Украинадағы соғысқа қатысқаны үшін алты жыл сегіз айға сотталды.

Азаттық Қазақстанның сыртқы істер министрлігіне "Ресей үкіметі "арнайы әскери операция" деп атайтын соғыс басталғалы бері қанша қазақстандық Украинадағы майданның алғы шебіне жіберілді? Ресей жағында және Украина жағында қанша қазақстандық соғысып жүр?" деген сауал жолдаған. Министрліктен жауап болмады.

Қазақстанда шетелдегі қарулы қақтығыстарға қатысқан азаматты қылмыстық жауапқа тарту 2014 жылы Украинаның Донецк және Луганск облыстарында соғыс басталғаннан кейін енгізілген. Қазақстан заңы бойынша, шетелдегі қарулы қақтығыстарға қатысу, жалдамалы әскер қатарына қосылу, ондай топтарға адам жинау, материалдық көмек беру және оларды оқыту қылмыс болып есептеледі. Ондай қылмыс жасаған адам 12 жылға дейінгі мерзімге бостандығынан айырылып, мүлкі тәркіленеді. Ал егер жағдайын ауырлататын себептер болса, ол адам азаматтығынан айырылып, өмір бойына түрмеге қамалуы мүмкін.