Атырау мұнай өңдеу зауытының жұмысшылары қатаң қысымға ұшырап жатқанын айтып шағымданды

5 наурызда әлеуметтік медиада «Атырау мұнай өңдеу зауыты» ЖШС қызметкерлерінің ұжымдық үндеуі пайда болды, оған «зауыттың әл-ауқатын қорғауды және әділдікті орнатуға ықпал етуді өздерінің парызы деп санайтын АМӨЗ қызметкерлерінің немқұрайлылық танытпағаны» себеп болған, деп хабарлайды sadaqmedia.kz ақпарат порталы.

Үндеуде ұжым «жүйелі және тиянақты жұмыс істеуге» кедергі келтіретін тексерулерге шағым айтқан. Бірінші іс бойынша АМӨЗ-ның бұрынғы бас директоры Шухрат Данбайға қатысты: қызметкерлерден жауап алынып, «моральдық қысым» көрсе де, өндірісте апаттың орын алуына жол бермеген. 

ҚР Жоғарғы Сотының қылмыстық істер жөніндегі сот алқасының №2уп-331-23 Ш.Данбай мен К.Сейдуалиевке қатысты қаулысына сәйкес, сот Ш.Данбай мен AVC Group ЖШС арасындағы қалыптасқан өзара тиімді қарым-қатынастарды нақты көрсеткен. Кәсіпорын «Павлодар мұнай-химия зауыты» АҚ-ны басшылық ету кезеңінде жеткізу қызметін жүзеге асырды және еншілес компаниялармен бірге Атырау облысы бойынша «Павлодар өңірінің бокс федерациясы» ҚБ және «Облыстық әуесқой бокс федерациясы» ҚБ шоттарына 200 млн теңге аударған. Айта кету керек, бұл компаниялардың да президенті Ш.Данбай.
AVC Group ЖШС 4 хроматографты «ABB» ЖШС өндіруші зауытының ресми өкілінен 82,2 млн теңгеге сатып алған, бірақ Консорциум кепілдіктері болған жағдайда жеткізу қызметі сомасын 495,5 млн теңгеге асыра отырып, АМӨЗ-ге дәл осы хроматографтарды 577,7 млн теңгеге жеткізіп берген.

2019 жылы зауыт Консорциумнан (қытайлық Sinopec Engineering компаниясы, жапондық Marubeni Corporation компаниясы және «Қазстросервис» ҰТКҚК» АҚ)  мұнайды терең өңдеу кешенін (шарт сомасы 555,6 млрд теңге) пайдалануға қабылдайды.

2016 жылы Консорциум АМӨЗ-на электр энергиясын өндіруге арналған турбодетандер М-0151 береді. Ол үшін зауыт Sinopec Engineering компаниясына 4,1 млрд теңге аударады. Бірақ жабдықтың ақауы бар болып шығады. 2020 жылы 24 қыркүйекте бір жерден сатып алу арқылы АМӨЗ «ЭОН Энерго» ЖШС-мен шарт жасасады, ол өз кезегінде AVC Group ЖШС-мен аффилиирленген AVC Production ЖШС компаниясымен детандерді жөндеу және іске қосу бойынша шарт жасасады. Ақша төленді, бірақ детандер жұмыс істемейді.

Сондай-ақ, Ш.Данбай ақауы бар жабдықты (F-0101, F-0102, F-0103, F-0104 сүзгілері және каталитикалық крекинг қондырғысының F-0201 суспензия сепараторы) қабылдайды. Аталмыш жабдыққа төленген 728 млн теңге үшін зауыт басшылығы тиісті шаралар қабылдамайды. 2022 жылы тексеру нәтижесінде сүзгілер мен суспензия сепараторының жұмыс істемейтіні анықталады.

Мұндай істер үшін АМӨЗ қызметкерлері «моральдық тұрғыдан зардап шеккен», бірақ мұндай ірі кәсіпорындарда бәрі алқалы түрде жасалады. Сондықтан бірқатар қызметкерлер Данбай мен Сейдуалиевке зауыттың әл-ауқатын қорғауға «көмектескен» болып шығады.

Өтініште 2022-2024 жылдары АМӨЗ бас директоры қызметін атқарған Мұрат Досмұратов туралы да айтылған.

ҚР Қаржы мониторингі агенттігі мемлекетке аса ірі залал келтіру түрінде ауыр зардаптарға әкеп соққан лауазымдық өкілеттіктерді теріс пайдалану фактісі бойынша «Атырау мұнай өңдеу зауыты» ЖШС басшылығына қатысты сотқа дейінгі тергеу жүргізеді. Досмұратовтың және зауыттың басқа қызметкерлерінің кінәсінің дәрежесін, әрине, сот анықтайды.

Ұжымдық үндеуде АМӨЗ басшылығы да, барлық қызметкерлер де сүттен ақ, судан таза шыққанымен, сатып алу кезінде көптеген бұзушылықтар өздігінен пайда болған.