«Ол қаланы КСРО салған»: Рудныйдағы көшелерді қазақыландыру төңірегінде шу шықты

Қостанай облысының кеншілер қаласы – Рудныйда тағы да дау. 21 қараша күні өткен қала көшелерін қайта атау жөніндегі қоғамдық тыңдау жай ғана жиналыс емес, идеологиялық қақтығыс алаңына айналды. Кеңестік кезеңді аңсаушылар мен Жаңа Қазақстанды құрушылар арасындағы тартыс шегіне жеткен сыңайлы, деп жазады sadaq.kz сайты Todayinfo.kz порталына сілтеп.

Франкодан – Молдағұловаға дейін: Депутаттар шешімі

Жиынның негізгі мақсаты – ескірген кеңестік атауларды ұлттық құндылықтарға сай өзгерту болатын. Күн тәртібінде екі негізгі өзгеріс талқыланды:

• Иван Франко көшесін $\rightarrow$ қазақтың батыр қызы Әлия Молдағұловаға;

• «50 лет Октября» көшесін $\rightarrow$ «Достық» даңғылына ауыстыру.

Дауыс беру нәтижесі көрсеткендей, халық қалаулыларының басым бөлігі бұл бастаманы қолдаған. Қатысқан 14 депутаттың 10-ы «Иә» деп дауыс берсе, тек біреуі – «Горняк» мәдени орталығының директоры Валерий Гирфанов қана қарсы шықты. Қалғандары қалыс қалған немесе дауыс беру құқығы болмаған. Алайда, жиынның «қызуы» дауыс беруде емес, зал ішіндегі жанжалда жатты.

«Регламентке түкіргенім бар»: Корчагинаның шоуы

Қоғамдық тыңдаудың шырқын бұзған – жергілікті белсенді, автомектеп директоры Екатерина Корчагина. Минберге шыққан ол тақырыптан ауытқып, Кеңес үкіметін мадақтап, «ұлы державаның» рөлі туралы лекция оқуға тырысты.

Эмоциясын тізгіндей алмаған белсенді тіпті шектен шығып, жиналғандарға дөрекілік танытты. Оның «Біз бұл қаланы сіздерге сыйладық» деген мағынадағы өктем сөзі көпшіліктің ашуын туғызды.

«Сендердің регламенттеріңе түкіргенім бар!» – деп айқайлады Корчагина ескерту жасаған модераторға.

Нәтижесінде, қалалық мәслихат төрағасы Азамат Ысқақов тәртіп сақшыларын шақыруға мәжбүр болды. Полиция қызметкерлері арандатушыны залдан күштеп алып шықты.

Желідегі жалғасы: «Шошқалар мен қоқыс»

Жанжал мұнымен біткен жоқ. Залдан қуылған Корчагина өз ойын әлеуметтік желіде жалғастырды. Ол қазақыландыруға қарсы уәжін қала тазалығымен байланыстырмақ болып, жергілікті тұрғындарды қорлайтын сөздер қолданды.

«Мен бұрыш-бұрышқа түкіретіндерді, терезеден қоқыс лақтыратын шошқаларды айттым», – деп ақталмақ болды ол.

Бұл сөздер отқа май құйғандай әсер етті. Қазіргі таңда e-Otinish порталы арқылы белсендінің үстінен қылмыстық іс қозғауды талап еткен арыздар қарша борап жатыр.

Рудный әлде Кеңқала? Халықтың талабы күшейді

Бұл оқиға Қазнетте үлкен резонанс тудырды. Рудныйда бұрын тұрған Арай есімді азаматшаның айтуынша, қалада мемлекеттік тілге деген құрмет өте төмен деңгейде.

• Көшелердің 90%-ы орысша;

• Қалада ұлы Абай атында көше жоқ;

• Бар-жоғы 3 қана қазақ мектебі жұмыс істейді.

Ернұр Кенжебеков есімді желі қолданушысы: «Көше атауын өзгерту – бұл жай ғана тақтайша ауыстыру емес, бұл – рухани тәуелсіздік. Өзбекәлі Жәнібеков ағамыздың аманатын орындау біздің парызымыз», – деп түйіндеді.

Қазіргі таңда қоғам белсенділері тек көшелерді ғана емес, Рудный қаласының атауын түбегейлі өзгертуді ұсынуда. Ең көп айтылып жүрген нұсқалар – «Сарыбай» немесе «Кеңқала».

Депутаттар шешім қабылдады, бірақ соңғы сөз – Республикалық ономастикалық комиссияда. Рудныйдағы бұл оқиға еліміздегі идеологиялық жұмыстардың әлі де болса толыққанды жүрмей жатқанын, ал «ескі Қазақстанның» елесі әлі де болса қоғам ішінде іріткі салғысы келетінін көрсетіп берді.