Қазіргі геосаяси жағдайдағы қорғаныс саясаты: ұлттық қауіпісіздікті қамтамасыз ету жолдары

Қазіргі әлемдегі геосаяси тұрақсыздық жағдайында әрбір мемлекеттің басты міндеттерінің бірі – өзінің егемендігін қорғау, ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету және қорғаныс әлеуетін нығайту. Бұл мақсаттарға жету үшін мемлекеттер қорғаныс саясатын дамытып, әскери күштерін жетілдіріп, одақтастық қатынастар орнатады. Қорғаныс саласындағы тиімді саясат егемендікті сақтау мен халықаралық тұрақтылықты қамтамасыз етудің маңызды құралы. 

Қорғаныс саясаты – мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында қабылдайтын стратегиялық шараларының жиынтығы. Ол ішкі және сыртқы қауіптерге төтеп беру үшін ұйымдастырылады. Қорғаныс саясатының негізгі бағыттарына мыналар жатады: 

Әскери доктринаны әзірлеу және жетілдіру

Әскери доктрина – ұлттық қауіпсіздік стратегиясының ажырамас бөлігі. Ол елдің әскери құрылымдарының дамуын айқындап, қорғаныс жүйесін ұйымдастыру принциптерін белгілейді. 

Қарулы күштерді жетілдіру

Қазіргі заманғы қауіптерге сәйкес әскери бөлімшелерді заманауи қару-жарақпен жабдықтау, әскери қызметкерлердің кәсіби деңгейін арттыру, қорғаныс инфрақұрылымын дамыту маңызды. 

Киберқауіпсіздікті қамтамасыз ету

Бүгінде ақпараттық қауіпсіздік ел қорғанысындағы маңызды факторлардың бірі. Кибершабуылдар ұлттық қауіпсіздікке айтарлықтай зиян келтіруі мүмкін, сондықтан мемлекеттің ақпараттық жүйелерін қорғау бірінші кезектегі міндет болып саналады. 

Егемендікті нығайту және ұлттық мүдделерді қорғау

Егемендік – мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатты өз бетінше жүргізу қабілеті. Оны нығайту үшін төмендегі шаралар атқарылып жатыр: 

• Қорғаныс өнеркәсібін дамыту Өзінің әскери-өнеркәсіп кешені дамыған елдер сыртқы күштерге тәуелді болмай, өз армиясын қажетті техникамен жабдықтай алады.
• Шекара қауіпсіздігін күшейту Мемлекеттің аумақтық тұтастығын сақтау мақсатында шекараны қорғау жүйесі үнемі жаңартылып, шекарашылардың дайындығы жетілдірілуі тиіс.
• Қоғамдық тұрақтылықты сақтау

Мемлекеттің ішкі тұрақтылығы – оның егемендігін қамтамасыз етудің басты шарты. Сондықтан ұлттық бірлікті сақтау, қоғамда тұрақтылық пен қауіпсіздікті нығайту маңызды. 

Әскери ынтымақтастық: халықаралық әріптестікті дамыту

Көп ел өз қорғаныс жүйесін нығайту үшін халықаралық әскери ынтымақтастыққа жүгінеді. Бұл бірнеше бағытта жүзеге асырылады:

• Әскери одақтар мен ұйымдарға мүше болу Мемлекеттер әскери блоктарға қосылу арқылы өз қауіпсіздігін күшейте алады. Мұндай ұйымдарға НАТО, ҰҚШҰ (Ұжымдық қауіпсіздік шарты ұйымы), ШЫҰ (Шанхай ынтымақтастық ұйымы) жатады
• Ортақ әскери жаттығулар өткізу Халықаралық әскери жаттығулар елдердің қорғаныс қабілетін арттырып, олардың әскерилері арасындағы үйлесімділікті нығайтады
• Қару-жарақ және әскери технологиялар саласындағы ынтымақтастық.

Кей мемлекеттер өзінің қорғаныс өнеркәсібін дамыту үшін жетекші елдерден әскери техника мен қару-жарақ сатып алады немесе бірлескен өндірісті іске қосады. 

Қорғаныс саясаты, егемендікті нығайту және әскери ынтымақтастық – кез келген мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігінің негізі. Қазіргі геосаяси жағдайды ескере отырып, мемлекеттер өз қорғаныс жүйесін жетілдіруге, стратегиялық серіктестік орнатуға және ұлттық мүдделерін қорғауға баса назар аударуда. Осы бағыттағы тиімді саясат елдің тәуелсіздігі мен тұрақтылығын сақтауға мүмкіндік береді.