Түркияда Росатом салып жатқан АЭС жұмысшылары ереуілге шықты

Түркияда ресейлік "Росатом" тұрғызып жатқан "Аккую" атом электр станциясы құрылысында 23 шілдеде жұмысшылар ереуілге шықты. Олар жалақыны кешіктіргеніне наразылық білдіріп, жақын маңдағы жолды жапты. Оқиға орнына келген түрік полициясы наразыларды тарату үшін су шашты, деп хабарлады Азаттық радиосы. 

Қазақстандық журналист Михаил Козачков өзінің Telegram-арнасында ереуіл мен наразыларды күштеп тарату туралы видеоларды Түркияның Мерсин провинциясындағы атом электр станциясы жобасында істеп жатқан қазақстандық жібергенін айтты.

"Жұрт машиналарды жібермей бөгеп жатыр. Келгендердің көліктерін сындырып жатыр. Тас, арматура лақтырып жатыр" деді видеоны түсіріп тұрған ер адам. Журналистің мәліметінше, нысанда шамамен 200 қазақстандық еңбек етеді.

Ресейдің мемлекеттік корпорациясының мәліметінше, ереуілге еншілес компаниялардың бірінің жұмысшылары шыққан. "Росатом" оқиғаға "дос емес" елдерді кінәлады.

"Росатомның" түсіндіруінше, жалақыны кешіктіруге атом саласында ресейлік жобамен бәсекелесетін "дос емес елдердің" әрекеті түрткі болған. Бірақ нақты қай елдер екенін айтпады. Корпорация өкілдерінің айтуынша, құрылысқа бөлінген қаражаттың едәуір бөлігі "үшінші тараптардың ықпалының салдарынан" бұғатталған.

"Росатом" өкілдері төрт энергия блок нысаны мен қосымша ғимараттар және атом станциясы жабдықтарында жұмыс жалғасып жатқанын айтты. Корпорация Түркия жағымен біріге отырып, жобаны үздіксіз қаржыландыру жолдарын іздеп жатқанын мәлімдеді.

"Аккую" атом станциясының құрылысы 2018 жылдан бері жалғасып келеді. Жоба құны 20 млрд доллар деп бағаланған. Жобада 3+ буынға жататын ВВЭР-1200 реакторы бар төрт энергоблок қарастырылған. Алғашқы реакторды іске қосу мерзімі бірнеше рет шегерілген, "Росатом" өкілдері жобаны жүзеге асыруға батыс санкциясы мен немістің Siemens компаниясының негізгі құрылғыны беруден бас тартуы себеп болып отыр деп мәлімдеген.

Қазақстан билігі маусым айында елде алғашқы АЭС-ты "Росатом" салып беретінін мәлімдеген. Балқаш жағалауындағы Үлкен ауылы АЭС салынатын орын ретінде аталып келеді. "Росатом" салатын АЭС жобасының құны әзірге айтылмады.

Қазақстан билігі АЭС салу туралы шешімді былтыр қабылдады. Ол шешімді қабылдамас бұрын елде референдум өткізілді. Байқаушылар референдумға дауыс беру кезінде заң талаптарын бұзу фактілері тіркелгенін, мысалы, референдум бюллетеньдерін дауыс беру жәшігіне топтап тастау секілді жайттар анықталғанын хабарлаған.

Орталық референдум комиссиясының ресми қорытындысына сай, дауыс берген азаматтардың 71 пайызы Қазақстанда АЭС салуды қолдаған.

Биыл ақпанда Қазақстан үкіметі елдегі алғашқы атом электр станциясын салатын орынды ресми түрде бекітті – ол Алматы облысы Жамбыл ауданындағы Балқаш көлінің жағасындағы Үлкен ауылының маңында тұрғызылмақ.

Алайда көптеген эколог Қазақстанда АЭС салуға қарсы. Олар атом станциясы Балқаш көліне теріс әсер етуі мүмкін екенін алға тартып отыр. Қоғам белсенділері мен саясаттанушылар да АЭС-ті Ресей салатын болса, Қазақстан оған энергия және саяси жағынан тәуелді болып қалады.